Złamanie nadgarstka to kontuzja upośledzająca funkcje manipulacyjną ręki. Dochodzi do niej najczęściej w okresie wiosny i lata, kiedy dużą popularnością cieszą się takie sporty jak jazda na deskorolce, rolkach, jazda konna, piłka nożna i wiele innych, podczas których upadamy asekurując się dłonią. Ale do złamania może dojść również podczas wypadku komunikacyjnego czy silnego uderzenia w nadgarstek w szczególności u osób starszych.
Czy można złamać nadgarstek?
Nadgarstek składa się z ośmiu niewielkich kości, które ułożone są dwóch szeregach bliższym i dalszym, łączy on długie kości przedramienia z kośćmi śródręcza. Kości nadgarstka tak samo jak w przypadku złamań kości długich np. kości udowej, również mogą ulec złamaniu.
W zależności od okoliczności, w jakich dochodzi do złamania i natężenia sił działających złamanie nadgarstka może być:
- Otwarte
- Zamknięte
- Z/bez przemieszczeniem odłamów kostnych
Rodzaje pęknięć kości nadgarstka
Jak było wspomniane powyżej nadgarstek składa się z wielu niewielkich kości, dlatego obserwuje się cały szereg różnych typów złamań. Ze względu na budowę anatomiczną, najczęstszy mechanizm urazu złamania nadgarstka to:
- Złamanie nadgarstka typu Collesa dochodzi do niego, kiedy podczas nagłej utraty równowagi na przykład podczas jazdy na rolkach upadamy asekurując się otwartą dłonią. Złamaniu ulega nasada dalsza kości promieniowej, a odłamy kostne ulegają przesunięciu w stronę grzbietu dłoni.
- Złamanie nadgarstka typu Smitha jest odwrotnością złamania typu Collesa, co oznacza, że dochodzi do niego poprzez silne uderzenie w cześć grzbietową dłoni lub upadek na zamkniętą dłoń. Tu również złamaniu ulega dalsza nasada kości promieniowej, ale przy niestabilnych złamaniach odłamy przemieszczają się w stronę dłoniową.
- Uszkodzenie kości łódeczkowatej, która leży w bliższym szeregu kości nadgarstka jest jednym z najczęściej występujących złamań. Do jej uszkodzenia dochodzi w takim samym mechanizmie jak w przypadku złamania typu Collesa, poprzez upadek na zgiętą grzbietowo dłoń.
Jak wygląda złamanie nadgarstka?
Okoliczności, w jakich dochodzi do złamania nadgarstka to najczęściej upadki sportowe i komunikacyjne, kiedy przy nagłej utracie równowagi próbujemy się zaasekurować dłońmi podczas upadku, aby nie uderzyć inną częścią ciała o podłoże.
Zaraz po urazie, kiedy doszło do złamania nadgarstka najczęściej poza bólem zlokalizowanym po grzbietowej części dłoni, okolica nadgarstka jest zaczerwieniona, oraz mocniej ocieplona ze względu na tworzący się stan zapalny. Z kolei, obrysy nadgarstka są zniekształcone ze względu na narastający obrzęk.
Jakie są objawy złamanej ręki w nadgarstku?
W zależności od typu złamania i ewentualnych odłamów, które mogą powstać podczas złamania nadgarstka, do najczęstszych objawów należy:
- Ból zlokalizowany po grzbietowej części nadgarstka, w butonierce nadgarstka,
- Zaczerwienienie okolicy nadgarstka,
- Obrzęk i zniekształcenie zarysów nadgarstka,
- Ograniczenie ruchomości nadgarstka w porównaniu z drugą ręką,
- Drętwienie i promieniowanie do placów dłoni,
- Zmniejszenie siły i precyzji ruchów dłoni.
Jak odróżnić stłuczenie od złamania nadgarstka?
Nie w każdym przypadku, kiedy dochodzi do złamania nadgarstka objawy wydają się oczywiste, ponieważ niejednokrotnie uraz tkanek, natężenie bólu, oraz obrzęk, jest nieduży. Często spotyka się to w przypadku złamania kości łódeczkowatej. Ten typ złamania może dawać niewielkie objawy i często nazywany jest niemym złamaniem.
Utrzymujące się dolegliwości bólowe o niskim natężeniu powyżej 7 dni, ograniczenie ruchu w nadgarstku i spadek siły chwytu powinny skłonić nas do konsultacji z fizjoterapeutą i/lub lekarzem.
Jak długo boli nadgarstek po złamaniu?
Ostry ból utrzymuje się przez kilka godzin po urazie, z czasem spada jego natężenie i to ruch nadgarstka prowokuje wzrost objawów bólowych. W okresie bezpośrednio po urazie warto chłodzić okolice nadgarstka, co zmniejsza obrzęk i stan zapalny.
W zależności od wybranej metody leczenia, czyli stabilizacji gipsem, szyną lub metody operacyjnej (niezbędnej w przypadku przemieszczenia odłamów), dolegliwości bólowe o średnim i niskim natężeniu mogą być obecne jeszcze przez wiele tygodni, w czym pomaga rehabilitacja.
Co robić po złamaniu nadgarstka?
Bezpośrednio po urazie warto zabezpieczyć nadgarstek przed niekontrolowanymi ruchami, usztywnić tak, aby nie dochodziło do ewentualnych uszkodzeń tkanek i dalszego przemieszczania się odłamów kostnych. Warto również schłodzić złamany nadgarstek. Następnie należy wykonać prześwietlenie RTG nadgarstka w celu diagnozy czy doszło do złamania.
Jeśli jest to okres po leczeniu operacyjnym lub w trakcie stabilizacji gipsem należy rozpocząć rehabilitację, aby nie doszło do przeciążenia barku, odcinka szyjnego i piersiowego kręgosłupa. Po usunięciu opatrunku stabilizacyjnego rozpoczyna się również rehabilitacja nadgarstka.
Ile nadgarstek w gipsie po złamaniu?
Opatrunek gipsowy, czyli stabilizacja nadgarstka to forma leczenia dla złamań bez niestabilnych przemieszczeń odłamów. Najczęściej opatrunek gipsowy zakłada się dwustawowo, czyli obejmuje zarówno nadgarstek jak i łokieć, wszystko uzależnione jest od typu i rozległości złamania. Gips utrzymywany jest przez 3 do 6 tygodni.
Kiedy rozpocząć rehabilitacje po złamaniu nadgarstka?
Rehabilitacja po złamaniu nadgarstka rozpoczyna wraz z usunięciem opatrunku gipsowego i uzyskaniu zrostu kostnego. Warto jednak rozpocząć spotkania z fizjoterapeutą wcześniej, ponieważ takie obszary jak bark, kręgosłup szyjny, piersiowy czy łopatka, często ulegają przeciążeniu, podczas unieruchomienia nadgarstka gipsem.
Jak długo leczy się złamanie nadgarstka z przemieszczeniem?
Typów złamań nadgarstka jest wiele, różnią się one nie tylko mechanizmem, ale również siłą i występowaniem przemieszczeń odłamów kostnych. Z tego względu w jednych przypadkach podejmowane jest leczenie opatrunkiem gipsowym, lub szyną w innym leczenie operacyjne. W zależności od restrykcji stawowych, poziomu siły mięśniowej i odczuwanych dolegliwości bólowych, plan rehabilitacji i ćwiczenia po złamaniu nadgarstka dobierane są indywidulanie do konkretnego przypadku pacjenta.
Długość leczenia uzależniona jest od typu i rozległości uszkodzeń, wybranej metody leczenia i czasu, kiedy pacjent rozpoczął rehabilitację. Średnio leczenie stabilizacyjne trwa około 3-6 tygodni a proces powrotu pełnej siły i sprawności manipulacyjnej ręki, około 2-3 miesiące. Jeżeli pacjent rozpoczął rehabilitacje nadgarstka niezwłocznie po usunięciu opatrunku stabilizacyjnego.
Jakie ćwiczenia po złamaniu ręki w nadgarstku?
Najważniejsze jest badanie funkcjonalne nadgarstka przez fizjoterapeutę, na którego podstawie dobierane są odpowiednie techniki manualne, oraz ćwiczenia poprawiające zakres oraz siłę mięśniową nie tylko samego nadgarstka, ale również całej kończyny górnej.
Dobrym pomysłem jest rehabilitacja domowa, fizjoterapeuta z dojazdem przyjedzie bezpośrednio na umówioną wizytę i zacznie rehabilitacje po złamaniu najszybciej jak to będzie możliwe.