Ból kręgosłupa w ciąży i dlaczego go odczuwasz

Epizody bólowe zlokalizowane w obrębie kręgosłupa, dotyczą ponad 80% kobiet w ciąży. Pod koniec II i w III trymestrze ciąży, u 50 procent kobiet, dolegliwości bólowe przybierają charakter przewlekły. Najczęściej dotyczą dolnego, lędźwiowego odcinka kręgosłupa, zdarza się jednak że ból pojawia się wyżej, w odcinku piersiowym lub szyjnym.

Dlaczego tak wiele kobiet odczuwa ból kręgosłupa?

Zmiany jakie zachodzą w organizmie kobiety, na korzyść rozwijającego się nowego życia i przygotowujące jej ciało do porodu, powodują znaczne  obciążenie kręgosłupa. Niektóre z tych zmian, kobieta może zaobserwować gołym okiem, inne dzieją się po cichu wewnątrz jej organizmu.

Tym co wysuwa się na pierwszy plan jest:

• Zmiana postawy ciała spowodowana wzrostem dziecka. Środek ciężkości ciała przesuwa się do przodu. Krzywizny kręgosłupa pogłębiają się.
• Rozciągnięciu ulega przednia ściana brzucha, czyli może dojść do rozstępu mięśnia prostego brzucha.
• Wzrasta masa ciała, niezbędna do prawidłowego rozwoju dziecka.
• W znacznych ilościach wydziela się relaksyna, czyli hormon powodujący rozluźnienie więzadeł i stawów.

Zmiana postawy ciała jest kluczowym powodem występowania bólu kręgosłupa. Pogłębienie łuku odcinka lędźwiowego, powoduje wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych. Miednica ulega pochyleniu do przodu, jeszcze bardziej rozciągając mięśnie brzucha i przenosząc większy nacisk na spojenie łonowe oraz biodra. Pod koniec II i w III trymestrze ciąży osłabienie siły mięśni brzucha pozbawia kręgosłup naturalnej stabilizacji od przodu.

Jak uniknąć bólu kręgosłupa w ciąży?

• Przede wszystkim należy zadbać o swój kręgosłup jeszcze przed planowanym macierzyństwem. Jeśli kręgosłup dawał o sobie znać jeszcze przed ciążą, to dolegliwości mogą pojawić się znacznie szybciej i bardziej nasilone.  Regularna aktywność fizyczna pozwala utrzymać kręgosłup w ryzach i wejść w czas ciąży dobrze przygotowaną.
• Dbaj i kontroluj prawidłową wyprostowaną postawę ciała. W siadzie korzystaj z wygodnych krzeseł z oparciem, nie krzyżuj nóg, stopy muszą być wygodnie podparte.
• Kontynuuj aktywność fizyczną przez cały okres ciąży, to nie tylko wyeliminuje ból kręgosłupa, ale pozwoli lepiej znieść te szczególne 9 miesięcy. Ćwiczenia pomagają wzmocnić, uelastycznić i dobrze dokrwić całe ciało, jak również dziecko.
• Pozostawaj w ruchu! Większość kobiet jest aktywna zawodowo nawet blisko terminu porodu. Pamiętaj aby często zmieniać pozycję ciała, spacerować i korzystać z przysługujących Ci przerw.
• Zmień wysoki obcas buta na około 2-3 cm. Wysoka szpilka lub koturna nasili ból kręgosłupa.
• Podczas snu lub odpoczynku w pozycji bocznej, skorzystaj z dodatkowej poduszki pod okolicę kręgosłupa. Materac łóżka powinien być dość twardy, aby prawidłowo podpierał kręgosłup.
• Kontroluj przyrost wagi ciała, aby mieścił się w granicach normy.

Jak sobie radzić z bólem kręgosłupa w ciąży?

Jeżeli objawy ze strony kręgosłupa są nieznacznie nasilone i nie utrudniają Ci codziennego funkcjonowania, aby sobie pomóc:

• Nie rezygnuj z dotychczasowej aktywności fizycznej, lub jeśli nie byłaś aktywna warto rozpocząć odpowiednio dobraną formę ćwiczeń.
• Unikaj dźwigania ciężkich przedmiotów powyżej 5 kg , to tylko zaostrzy objawy.
• Kiedy podnosisz przedmioty, unikaj obciążania kręgosłupa poprzez przeniesienie ciężaru na nogi. Za każdym razem uginaj nogi w kolanach i biodrach, a przedmiot podnoszony trzymaj jak najbliżej ciała.
• Ciepłe okłady lub kąpiel pomogą lepiej dokrwić mięśnie przykręgosłupowe i wpłyną na ich rozluźnienie.
• Staraj się na co dzień równomiernie rozkładać noszone przedmioty. Zamień ciężką torbę na plecak.
• Często zmieniaj pozycje ciała. Długie siedzenie, stanie i spacerowanie nasili dolegliwości bólowe.
• Dbaj o prawidłową, aktywną postawę podczas stania i siedzenia (Nie garb się!).
• Zadbaj o wygodne obuwie na 2-3 cm obcasie.

Kiedy zgłosić się po pomoc?

W niektórych przypadkach pomoc fizjoterapeuty jest niezbędna. Na przykład gdy, pomimo aktywności fizycznej i stosowania się do zaleceń, dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa nasilają się. Mogą mieć na to wpływ czynniki niezależne od kobiety, jak ciąża mnoga, zwiększona ilość płynu owodniowego, czy duża masa dziecka. Może to być również związane z występowaniem nieprawidłowości ze strony kręgosłupa jeszcze przed ciążą, która dodatkowo nasiliła dolegliwości bólowe.

Kiedy warto zgłosić się do fizjoterapeuty?

• Ból jest ostry, przeszywający.
• Dolegliwości bólowe są przewlekłe.
• Objawy utrudniają Ci wykonywanie codziennych czynności.
• Pojawia się promieniowanie do pośladka i/lub nogi, uda.
• Odczuwasz ból spojenia łownego i bioder utrudniający chodzenie.
• Nie jesteś pewna czy twoja aktywność fizyczna jest bezpieczna i nie nasila bólu kręgosłupa.

Odpowiednio dobrane metody fizjoterapeutyczne pozwolą usunąć dolegliwości bólowe. Przywrócą stabilność kręgosłupa. Co pozwoli cieszyć się kolejnymi tygodniami ciąży, oraz pozostać aktywną aż do samego porodu. Po porodzie ułatwi zdrowy powrót do formy.