Nietrzymanie moczu – Bądź znowu Sobą!

Nietrzymanie moczu jest dalej traktowane jako wstydliwy i ignorowany problem kobiecy. Dużą grupę pacjentów stanowią kobiety, ale te dolegliwości dotykają również mężczyzn, a szczególnie tych którzy cierpią z powodu zaburzeń gruczołu krokowego (Prostaty), lub przeszli operacje w obrębie miednicy mniejszej. Statystyka pokazuje, że mężczyźni dużo szybciej zgłaszają się po pomoc i wcześniej rozpoczynają terapie. Czas to zmienić!

Często też spotykam się z opinią, że w pewnym wieku, nietrzymanie moczu u kobiety jest traktowane jako zjawisko normalne. A przecież zaniedbanie tych dolegliwości może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Bez względu na wiek kobieta powinna potraktować tą sytuacje jako pilną i jak najszybciej zgłosić się do lekarza i fizjoterapeuty.

Nietrzymaniu moczu – czym jest?

Nietrzymanie moczu definiowane jest jako niekontrolowany wyciek moczu przez cewkę moczową. Jednak w zależności od ilości i częstotliwości gubienia moczu, oraz towarzyszących temu objawów można je podzielić na kilka rodzajów:

• Wysiłkowe Nietrzymanie Moczu, czyli takie które związane jest aktywnością fizyczną. I nie chodzi tu jedynie o aktywność sportową, bo nawet codzienne czynności, które powodują zwiększenie ciśnienia w obrębie brzucha prowokują gubienie moczu.
• Naglące Nietrzymanie Moczu. W tym przypadku gubienie moczu połączone jest z silnie odczuwanym parciem na mocz. Co oznacza, że pacjent czuje silne naglenia i konieczność oddania moczu w jak najszybszym czasie. Bez możliwości pełnej kontroli nad jego utrzymaniem.
• Nietrzymanie Moczu postać mieszana. W tej sytuacji występują zarówno objawy Wysiłkowego Nietrzymania Moczu oraz postaci naglącej.
• Nietrzymanie moczu z Przepełnienia. Tu gubienie moczu przebiega z nieprawidłową pracą ze strony mięśni samego pęcherza.

Wysiłkowe Nietrzymanie Moczu (WNM) stanowi ponad 50 % wszystkich przypadków. Kobiety zgłaszają dość późno do lekarz lub fizjoterapeuty. Dlaczego tak się dzieje?

Pierwsze objawy mogą być dyskretne i o małym nasileniu. Kobiety często ignorują pojedyncze incydenty gubienia moczu.  Obarczając winą zmęczenie organizmu, przeziębienie, które mogło się nałożyć na incydenty wycieku moczu, kojarząc je z sytuacjami powiązanymi z rzadkim wysiłkiem fizycznym jak np. podniesienie ciężkiego przedmiotu, czy sporadycznie po porodzie. Kobiety oczekują samoistnej poprawy, a przecież to już jest pierwszy sygnał mówiący o tym, że dzieje się coś niepokojącego! Warto wtedy zgłosić się do lekarza lub fizjoterapeuty celem badania, bo im szybciej wdrożone zostanie postępowanie, tym większa szansa na odzyskanie pełnego zdrowia.

Podział w zależności od nasilenia objawów Wysiłkowego Nietrzymania Moczu:

I stopień WNM – w tym stadium możesz obserwować gubienie pojedynczych kropel moczu przy dużym wysiłku fizycznym np. podczas twoich ulubionych aktywności sportowych, kichania, śmiania się, pokasływania, podskoków. Towarzyszy temu napięcie brzucha, czyli gwałtowny wzrost ciśnienia w jamie brzusznej.

II stopień WNM – gubienie moczu związane jest z codziennymi czynnościami jak praca zawodowa, obowiązki domowe, chodzenie po schodach. Napięcie brzucha i ciśnienie w jamie brzusznej jest mniejsze niż w przypadku I stopnia, a ilość i częstotliwość gubionego moczu jest większa.

III stopień WNM – wyciek moczu następuje bez większego wysiłku przy zmianie pozycji ciała z leżenia do stania, podczas chodzenia, a nawet w pozycji leżącej.

Czytając powyżej jak narastają z czasem objawy Wysiłkowego Nietrzymania Moczu, nie warto zwlekać, ponieważ najlepsze efekty leczenia zachowawczego, czyli rehabilitacji otrzymuje się w I i II stopniu WNM. Jeśli pacjentka zgłasza się w I stadium to zadawalające efekty przychodzą naprawdę szybko! Stopień III Wysiłkowego Nietrzymaniu Moczu stanowi najczęściej wskazania do leczenia operacyjnego.

Przyczyny Nietrzymania Moczu, czyli Grupy Ryzyka

• Kobiety w ciąży – w tym okresie zmienia się statyka ciała kobiety, a więc również miednicy, w której zlokalizowany jest pęcherz moczowy i cewka moczowa. Te dwie struktury odpowiedzialne za gromadzenie i oddawanie moczu podtrzymywane są za pomocą mięśni dna miednicy. W ciąży mięśnie dna miednicy pracują w „trudnych warunkach”. Ponieważ każdego dnia dźwigają coraz większy ciężar rozwijającego się dziecka, oraz są pod wpływem ciążowych hormonów (relaksyny), które wpływają na ich stopniowe rozluźnienie. Przygotowując ciało do zbliżającego się porodu. Pamiętaj aby w ciąży regularnie ćwiczyć mięśnie dna miednicy!
• Kobiety po porodzie – jeśli urodziłaś dziecko zarówno naturalnie, jak i przez cięcie cesarskie jesteś szczególnie narażona na wystąpienie zaburzeń ze strony mięśni dna miednicy, a co za tym idzie wystąpienia nietrzymania moczu. W przypadku porodu naturalnego, w II fazie partej, dziecko pokonuje mięśnie dna miednicy, rodząc się na świat. W trakcie porodu może też dojść do uszkodzenia krocza, może on również zakończyć się zabiegowo z użyciem np. próżnociągu położniczego, lub dziecko które urodziłaś miało wysoką masę urodzeniową. Są to wszystko czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu, oraz obniżania narządu rodnego. Wtedy szczególnie powinnaś udać się do lekarza i fizjoterapeuty na wizytę kontrolną.
• Kobiety w okresie menopauzalnym – w tym okresie mogą pojawić się objawy nietrzymania moczu oraz obniżenia narządu rodnego. Przyczyną tego jest zmieniająca się gospodarka hormonalna. Zmniejszenie ilości estrogenów w organizmie kobiety powoduje osłabienie elastyczności oraz napięcia mięśni dna miednicy, a są to tkanki „estrogenozależne”. Zawartość dobrych włókien kolagenowych spada, często dochodzi do infekcji dróg moczowych i zmian atroficznych pochwy. Pamiętajmy również że większość kobiet w tym wieku ma za sobą przebyte ciąże, porody i operacje ginekologiczne, które stanowią dodatkowe obciążenie dla mięśni dna miednicy, pęcherza moczowego i cewki moczowej.
• Kobiety wykonujące prace fizyczną – ciężka praca fizyczna związana jest z przewlekłym obciążaniem mięśni dna miednicy ze względu na występowanie podwyższonego ciśnienia w obrębie jamy brzusznej.
• Pacjenci z przewlekłymi chorobami płuc – choroby płuc jak np. astma oskrzelowa powodują częsty, przewlekły kaszel. Powoduje on gwałtowne, silne zwiększanie ciśnienia śródbrzusznego, które powoduje osłabienie napięcia mięśni dna miednicy lub nawet ich zmęczeniowe uszkodzenia.
• Otyłość – zwiększona masa ciała to nie tylko obciążenie dla kręgosłupa, powodując ból kręgosłupa, oraz jego stawów, ale również narządów i mięśni dna miednicy. Otyłość trzewna zwiększa również ciśnienie w jamie brzusznej.
• Brak aktywność fizycznej lub nadmierna aktywność sportowa – to w jaki sposób „używamy” swojego ciała ma dla niego kluczowe znaczenie. Zarówno brak ruchu jak i forsowne ćwiczenia, które zwiększają ciśnienie w naszej jamie brzusznej będą obciążać mięśnie dna miednicy i mogą wpłynąć na wystąpienie objawów Nietrzymania Moczu.

Co możesz zrobić, aby uniknąć Nietrzymania Moczu…

Pamiętaj że objawy mogą pojawić się w każdym wieku, ten problem dotyczyć może również kobiet młodych, które nigdy nie były w ciąży i nie rodziły dzieci. Chociaż lista czynników ryzyka jest długa pamiętaj że jeśli jeden lub kilka z nich rozpoznałaś u siebie, to nie musi oznaczać że problem dotknie również ciebie. A jeśli obserwujesz u siebie objawy nietrzymania moczu nie zwlekaj czas nie jest twoim sprzymierzeńcem! Im szybciej zgłosisz się po pomoc tym szybciej wrócisz do zdrowia.

Pamiętaj aby:

• stosować dobre nawyki toaletowe, czyli nie przyj podczas oddawania moczu lub stolca. Nie oddawaj moczu na zapas i nie wstrzymuj moczu przez długi czas.
• nie ograniczaj spożywanych płynów. Twój organizm musi pozostać dobrze nawodniony.
• zwróć uwagę na prawidłowa postawę ciała ( nie garb się!).
• pozostawaj aktywna, również w ciąży (jeśli przebiega prawidłowo) twoje ciało zostało stworzone do ruchu.
• unikaj ciężkiej pracy fizycznej i intensywnych ćwiczeń szczególnie w okresie po porodzie i połogu. A szczególnie brzuszków, czy biegania.
• postaraj się ograniczyć dźwiganie ciężkich przedmiotów, a jeśli musisz zrób to w sposób prawidłowy, nie obciążając brzucha i kręgosłupa. Ugnij lekko nogi i podnoś przedmiot jak najbliżej ciała.
• Dotleniaj swoje ciało. Oddech torem przeponowym poprawia funkcjonowanie mięśni dna miednicy oraz głębokich mięśni brzucha.
• Ćwicz regularnie mięśnie dna miednicy ! Po każdym treningu rozluźniaj je.
• Jeśli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy zgłoś się do fizjoterapeuty.